روز مادر و روز زن بر تمامی پیروان حضرت زهرا (سلام الله علیها) مبارک باد.
از واجبات مورد تاکید اسلام، احسان و نیکی به والدین و رعایت حقوق ایشان است تا حدی که خداوند متعال در آیات «وَقَضَىٰ رَبُّکَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِیَّاهُ وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا إِمَّا یَبْلُغَنَّ عِنْدَکَ الْکِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ کِلَاهُمَا فَلَا تَقُلْ لَهُمَا أُفٍّ وَلَا تَنْهَرْهُمَا وَقُلْ لَهُمَا قَوْلًا کَرِیمًا؛ وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُلْ رَبِّ ارْحَمْهُمَا کَمَا رَبَّیَانِی صَغِیرًا؛ و پروردگارت فرمان داده: جز او را نپرستید! و به پدر و مادر نیکی کنید! هرگاه یکی از آن دو، یا هر دوی آنها، نزد تو به سن پیری رسند، کمترین اهانتی به آنها روا مدار! و بر آنها فریاد مزن! و گفتار لطیف و سنجیده و بزرگوارانه به آنها بگو! و بالهای تواضع خویش را از محبّت و لطف، در برابر آنان فرود آر! و بگو: پروردگارا! همان‌گونه که آنها مرا در کوچکی تربیت کردند، مشمول رحمتشان قرار ده!»[1] بعد از نهی از شرک، فرمان به احسان به پدر و مادر می دهد و کوچکترین اهانتی را نسبت به والدین مجاز ندانسته و دستور به برخورد کریمانه با ایشان می دهد به گونه ای که با تواضع و فروتنی به آنها خدمت و برای آنها دعا نیز بنماید، در روایات نیز این امر توسط معصوم (علیهم السلام) مورد تاکید قرار گرفته شده است، پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) می فرماید:«نسبت به پدر و مادر نیکوکار باش تا پاداش تو بهشت باشد ولی اگر عاق آنها شوی جهنمی خواهی بود.» [2] و همچنین در بیان اطاعت از والدین می فرماید: «بنده ای که مطیع پدر و مادر و پروردگارش باشد، روز قیامت در بالاترین جایگاه است.»[3]
در قرآن کریم و روایات اسلامی، مسئله احترام به والدین در اکثر مواقع بصورت جمع (پدر و مادر) بیان شده ولیکن در بعضی موارد احترام به مادر بطور ویژه ذکر شده است، قرآن کریم در آیه «وَ وَصَّیْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَیْهِ إِحْساناً حَمَلَتْهُ أُمُّهُ کُرْهاً وَ وَضَعَتْهُ کُرْهاً وَ حَمْلُهُ وَ فِصالُهُ ثَلاثُونَ شَهْراً ... ما به انسان توصیه کردیم که به پدر و مادرش نیکی کند، مادرش او را با ناراحتی حمل می کند و با ناراحتی بر زمین می گذارد و دوران حمل و از شیر بازگرفتنش سی ماه است»[4] پس از توصیه به نیکی به پدر و مادر، زحمات سی ماهه مادر را می شمارد، که دوران بارداری، زایمان، و دوران شیرخوارگی برای مادر دشوار است.[5] دشواری که رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) در بیان حق مادر به آن اشاره نموده و می فرماید:«هیهات! هیهات! که بتوانی حق مادر را ادا کنی. هر آینه اگر به اندازه ریگهای بیابان عالج (صحرائی در عربستان) و دانه‌های باران به مادر خدمت کنی و از وی قدردانی کرده و بنده وار در پیش او بایستی، این همه خدمات تو به اندازه زحمات وی در هنگامی که در رحم او بودی و سنگینی تو را تحمل می‌کرد نخواهد بود.» [6] و در تاریخ نیز ثبت شده هنگامی که از رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) در مورد قدردانی از مادر سوال شد، آن حضرت فرمود:«اى رسول خدا، به چه کسى نیکى کنم ؟ فرمود به مادرت» ، [مجدد] عرض کرد: سپس به چه کسى ؟ فرمود:«به مادرت»، [مجدد] عرض کرد: بعد از او به چه کسى ؟ فرمود:«به مادرت»، [مجدد] عرض کرد: سپس به چه کسى ؟ فرمود: «به پدرت» [7] و در نهایت از عظمت و مقام مادر همان بس که رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) بهشت را فدای قدوم مبارک مادر می نماید و می فرماید: «الجَنَّةُ تَحتَ أقدامِ الاُمَّهاتِ؛ بهشت، زیر پاى مادران است.»[8]
پی نوشت:
[1]. اسراء آیه 23 و 24
[2]. اصول کافی، ج 2، ص 348
[3]. کنز العمال ج 16 ص467
[4]. احقاف آیه 15
[5]. زن در آینه جلال، جوادی آملی ص177
[6]. مستدرک الوسائل ج15 ص203
[7]. منتخب میزان الحکمة ص 614
[8]. مستدرک الوسائل ج 15ص 180.
-------------------------
مطالعه بیشتر در:
روز مادر
