عشق و محبّت به حضرت اباعبدالله(علیه السلام) باعث شده که دوستداران امام ، پیش از عاشورا خود را آماده کنند ، لباس عزا بر تن کنند، مساجد و حسینیه ها را سیاهپوش کنند.
عزادارى براى اباعبدالله(علیه السلام) عزادارى معمولى نیست؛ بلکه تبدیل به فرهنگ فراگیر است و زمان و مکان نمى شناسد، از این رو تا نسیم محرّم به مشام جان می‌وزد، پوشیدن لباس عزا و سیاهپوش کردن کوچه و خیابان ها و مساجد و تکیه ها شروع می شود. البته بعد از عاشورا و حتی تا ماه صفر و در غیر محرم نیز عزادارى در فرصت هاى مناسب برگزار می شود، شیعیان به دستور اولیاى دین مخصوصاً به دستور امامان بعد از امام حسین(علیه السلام) براى زنده نگه داشتن اهداف امام و فرهنگ عاشورا تلاش و کوشش می‌‌کنند.
امام باقر(علیه السلام) در زمینة برپایى عزا در خانه‌ها برای امام حسین می‌فرماید: «باید بر حسین(علیه السلام) عزادارى و گریه کنید و به اهل خانة خود دستور دهید که بر او بگریند . با اظهار گریه و ناله بر حسین(علیه السلام) مراسم عزادارى بر پا کنید و یکدیگر را با گریه و تعزیت در سوگ حسین (علیه السلام) ملاقات کنید».[1] یکی از یاران امام صادق (علیه السلام) نقل می کند که در محضر امام بودیم، از حسین یاد کردیم و بر قاتلانش لعن نمودیم، امام گریست، ما نیز گریه کردیم، سپس حضرت گفت: «حسین (علیه السلام) فرمود: من کشتة اشکم! هیچ مؤمنی به یاد من نمی‌افتد مگر اینکه اشک می ریزد.[2]
عزاداری از ابتدای محرم سابقه تاریخی دارد. آغاز عزاداری در دهه اوّل محرم آن هم به صورت فراگیر همانند عزاداری علنی امروزه را می‌توان از عصر معزالدوله دیلمى ازسلسله آل بویه دانست .[3] که پیش از آن بعلت وجود حکمای ظالم بصورت مخفیانه و با تقیه صورت می گرفته و بعد از آن با توجه فرمایشات معصومین علیهم السلام و بانی شدن علما بصورت علنی برگزار گردید
بنابراین چون اصل گرفتارى حضرت از دهۀ اوّل محرم آغاز شده است، پیروان حضرت از اوّل محرم عزادارى مى‌کنند و طبق سیره گذاشتگان و علما هر روز از روزهای محرم تا روز بعد از شهادت امام سجاد علیه السلام را به نام عده ای از شهیدان حادثه کربلا به ترتیب ذیل عزاداری می نمایند (البته در بعضی شهرها تفاوت های نیز وجود دارد):
روز اول محرم : مسلم ابن عقیل علیهم السلام
روز دوم محرم : ورود کاروان به کربلا ( ورودیه )
روز سوم محرم : حضرت رقیه علیها السلام
روز چهارم محرم : طفلان زینب علیهما السلام
روز چهارم محرم * : حضرت حر و اصحاب علیهم السلام
روز پنجم محرم : عبدالله ابن الحسن علیهم السلام
روز پنجم محرم * : حضرت زهیر و اصحاب علیهم السلام
روز ششم محرم : حضرت قاسم ابن الحسن علیه السلام
روز هفتم محرم : حضرت علی اصغر علیه السلام و روضه عطش
روز هشتم محرم : حضرت علی اکبر علیه السلام
روز نهم محرم : روز تاسوعا - حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام
روز دهم محرم : روز عاشورا - حضرت ابا عبدالله الحسین علیه السلام - حضرت زینب علیها السلام و شام غریبان
روز یازدهم محرم : حرکت کاروان از کربلا و مصائب شام غریبان
روز دوازدهم محرم : شهادت امام سجاد علیه السلام و ورود کاروان به کوفه
روز سیزدهم محرم : مصائب حضرت امام سجاد علیه السلام و زینب کبری علیها السلام در کوفه و مسیر شام
پی نوشت:
[*]. جامع احادیث شیعه ص ۵۵۶
[1]. جواد محدثى ، فرهنگ عاشورا، ص 312، به نقل از کامل الزیارات ، ص 175.
[2]. «... أنا قتیل العبرة، لا یذکرنی مؤمن إلاّ بکى» بحار الانوار، ج 44، ص 279.
[3]. مرتضى مطهرى ، مجموعه آثار، ج 17، ص 94.
----------------------------------
مطالعه بیشتر در:
ویژه نامه ماه محرم
