قرآن کریم در آیه «وَ مَنْ یَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحاتِ مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثی وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولئِکَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَ لا یُظْلَمُونَ نَقیراً [1] ؛ و کسی که چیزی از اعمال صالح را انجام دهد ، خواه مرد باشد یا زن ، در حالی که ایمان داشته باشد ، چنان کسانی داخل بهشت می شوند و کمترین ستمی به آنها نخواهد شد.»[2] و آیات دیگر [3] خط بطلانی بر تفکر جاهلیت که مردان را برتر از زنان می دانستند کشیده و اعلام می دارد، زن و مرد در برابر خداوند از جایگاه مساوی برخوردار هستند و در آیه « یا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْناکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَ أُنْثی وَ جَعَلْناکُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلیمٌ خَبیرٌ [4]؛ ای مردم! ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم و شما را تیره ها و قبیله ها قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید ( اینها ملاک امتیاز نیست ، ) گرامی ترین شما نزد خداوند با تقواترین شماست خداوند دانا و آگاه است!»[5] ملاک برتری انسانها را رعایت تقوا اعلام می دارد.
هرچند احکام ، تکالیف و حقوق زن و مرد در اسلام با هم تفاوت های دارد ولیکن این عدم تشابه بدین معنا نیست که یکی بر دیگری برتری دارد شهید مطهری (رَحمَْةُ الله عَلیه) در این باب می فرماید : «تساوی غیر از تشابه است. تساوی، برابری است و تشابه، یکنواختی. ممکن است پدری ثروت خود را به‌طور مساوی میان فرزندان خود تقسیم کند، اما به طور متشابه تقسیم نکند. مثلا ممکن است چند قلم ثروت داشته باشد. هم تجارت‌خانه، هم ملک مزروعی و هم مستغلات اجاری، ولی نظر به اینکه قبل فرزندان خود را استعدادیابی کرده و در یکی ذوق و سلیقه تجارت دیده و در دیگری علاقه به کشاورزی و در سومی مستغلات‌داری، هنگام تقسیم این علاقه و استعداد را در نظر می‌گیرد و به فرزندان سرمایه‌ای در راستای استعدادشان می‌دهد. آن‌چه مسلم است اسلام در همه جا برای زن و مرد حقوق مشابهی وضع نکرده است، همچنان‌که تکالیف و مجازات‌های مشابهی هم قرار نداده است، اما مجموع حقوقی که برای زن قرار داده، کم‌ارزش‌تر از حقوق مردان نیست.»[6]
خداوند متعال نه تنها از لحاظ جایگاه و ارزش به مرد برتری نداده است بلکه با توجه به خصوصیات روحی ، جسمی و اجتماعی زن در مورد بانوان توصیه و سفارش هائی نموده و در برابر زحماتی که متقبل می شود اجری عظیم در نظر گرفته است.
رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) همواره در مورد زنان سفارش نموده و می فرماید : «خداى بزرگ، به زنان مهربان تر از مردان است و هیچ مردى، زنى از محارم خود را خوشحال نمى کند، مگر آن که خداوند متعال او را در قیامت شاد مى کند. »[7] و همچنین می فرماید : «یکدیگر را به رفتار نیک با زنان سفارش کنید. »[8]
رسول اکرم (صلى الله علیه و آله) در باب ثواب بارداری و پرورش فرزند می فرماید : «هنگامى که زن باردار مى شود ، همانند روزه دارِ شب زنده دار و مجاهدى است که با جان و مالش در راه خدا جهاد مى کند و هنگامى که فارق شود ، پاداشى دارد که نمى دانى عظمت آن چه قدر است و هنگامى که شیر بدهد ، در هر بار مکیدن ، پاداش آزاد کردن یکى از فرزندان اسماعیل علیه السلام براى اوست و آن گاه که شیردادن تمام شود ، فرشته اى بر پهلوى او مى زند و مى گوید : عمل را از نو آغاز کن که بى تردید ، آمرزیده شدى» [9]
پی نوشت :
[1]. نساء 124
[2]. ترجمه آیت الله العظمی مکارم
[3]. آل عمران 195 ، غافر 40.
[4]. الحجرات 13
[5]. ترجمه آیت الله العظمی مکارم
[6]. نظام حقوق زن در اسلام مطهری ص115
[7]. کافى، ج6، ص6
[8]. بحارالأنوار، ج33، ص628
[9]. امالى صدوق، ص 496، ح 678
------------------------------
مطالعه بیشتر در :
روز زن
